Da lão hóa sớm: Dấu hiệu, nguyên nhân & Cách phòng ngừa hiệu quả

Da lão hóa sớm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, ở mỗi nguyên nhân cần có cách can thiệp khác nhau. Vậy đâu cách chống lão hóa phù hợp nhất với tình trạng da và độ tuổi phù hợp nhất với bạn? Hãy cùng tìm hiểu trong phần thông tin dưới đây.

Lão hoá sớm là gì? Dấu hiệu lão hóa da sớm

Lão hóa sớm là tình trạng da xuất hiện những dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn, đốm đồi mồi, chảy xệ trước tuổi 30. Đây là quá trình tự nhiên của cơ thể, ảnh hưởng đến cả nam và nữ ở mọi lứa tuổi. Tùy vào mỗi người mà tình trạng này có thể đến sớm hoặc muộn.

Để ngăn ngừa tình trạng lão hóa da sớm cần hiểu rõ làn da của mình như nào thông qua những dấu hiệu lão hóa sau:

• Da khô: Da khô, sần sùi là một trong những dấu hiệu da bị lão hoá sớm do mất nước, collagen và elastin bị suy giảm. Điều này khiến da trở nên thô ráp, ngứa ngáy, bong tróc, dễ bị kích ứng và nứt nẻ.
• Nhiều nếp nhăn nông li ti trên da: Nếp nhăn thường xuất hiện ở các vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như gò má, trán,… Đặc biệt, khi đã bước sang độ tuổi 30, lượng collagen tái tạo sản sinh ít hơn, gây nên những nếp nhăn, chảy xệ.
• Đồi mồi do tăng sắc tố da: Đốm đồi mồi hình thành do sự gia tăng sản xuất melanin trong cơ thể. Chúng có màu nâu hoặc đen, phẳng, thường xuất hiện ở các vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như mặt, mu bàn tay, cánh tay…
• Bàn tay hốc hác, gầy guộc: Khi da tay trở nên mỏng và chứa ít collagen hơn, bàn tay sẽ bắt đầu nổi gân và dễ bị nhăn. Dấu hiệu này thường bắt đầu xuất hiện ở độ tuổi 30-40.

Khi nào nên bắt đầu chống lão hóa da

Thời điểm bắt đầu chống lão hóa da ở mỗi người khác nhau và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như di truyền, môi trường sống, chế độ ăn uống và cách chăm sóc da hàng ngày.

Quá trình lão hóa da sớm bắt đầu từ độ tuổi 20, nhưng các dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn, da khô ráp,… thường chỉ xuất hiện sau độ tuổi 25. Do đó, các chuyên gia da liễu khuyến cáo rằng nên bắt đầu chống lão hóa da sớm nhất có thể.

Nguyên nhân – giải pháp chống lão hóa da sớm

Lão hóa da sớm là do sự suy giảm lượng collagen và elastin trong cơ thể, khiến da trở nên khô ráp, nhăn nheo, chảy xệ và kém săn chắc. Ngoài ra, lão hóa da sớm còn do tác động của một số yếu tố như:

Do di truyền

Di truyền là nguyên nhân gây lão hóa da sớm duy nhất không thể ngăn ngừa. Có 2 tình trạng phổ biến nhất:

• Hội chứng Hutchinson-Gilford (Hutchinson-Gilford progeria syndrome): là một hội chứng di truyền hiếm gặp, xảy ra ở 1/2 đến 1/8 triệu trẻ em. Trẻ có những dấu hiệu lão hóa da sớm như teo da, nhăn nheo, chân tay gầy gò, nổi các khớp gân,…
• Hội chứng Werner (Werner syndrome): xảy ra ở 1/200.000 người, bắt đầu từ tuổi thiếu niên, bao gồm các vấn đề về tim mạch, tiểu đường, đục thủy tinh thể,…

Do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

Ánh nắng mặt trời có chứa các tia cực tím (UV), gây cháy nắng, phá vỡ cấu trúc collagen và elastin trong da, khiến da bị chảy xệ và nhăn nheo hoặc xuất hiện đốm đồi mồi, nám và sạm da. Thậm chí, nếu tiếp xúc quá lâu với ánh nắng mặt trời có thể gây ung thư da.

Để ngăn ngừa tình trạng lão hóa da sớm do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, bạn nên:

• Che chắn da khỏi ánh nắng mặt trời: Nên đội mũ rộng vành, đeo kính râm, mặc áo chống nắng và bôi kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên.
• Tránh ra ngoài trời nắng gắt: Trong khoảng thời gian nắng gắt từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, hạn chế ra ngoài nếu không thực sự cần thiết.
• Sử dụng kem chống nắng thường xuyên: Thoa kem chống nắng 30 phút trước khi ra ngoài trời và thoa lại sau mỗi 2 giờ hoặc sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi để ngăn chặn ánh nắng xuyên qua làn da.

Căng thẳng

Khi căng thẳng, não bộ sẽ tiết ra hormone cortisol – hormone ngăn chặn quá trình sản xuất hyaluronan và collagen trong cơ thể. Đây là hai thành phần quan trọng giúp da giữ được độ đàn hồi và săn chắc. Khi quá trình tổng hợp collagen và hyaluronan bị ngăn chặn, da sẽ trở nên khô, nhăn và mất độ đàn hồi.

Để cải thiện tình trạng này, bạn hãy kiểm soát căng thẳng, luôn suy nghĩ tích cực, lạc quan và vui vẻ. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham gia các hoạt động như yoga, thiền hoặc ra ngoài vận động, tập thể dục và giao lưu với bạn bè.

Thói quen hút thuốc lá

Khi hút thuốc, các chất độc trong nicotine sẽ phá vỡ collagen và sợi đàn hồi trong da, dẫn đến chảy xệ và hình thành nếp nhăn, vàng hoặc xám da, quầng thâm mắt, răng xỉn màu, tóc thưa.

Theo đó, bạn cần từ bỏ thói quen hút thuốc lá càng sớm càng tốt. Bạn có thể nhai kẹo cao su, uống nhiều nước hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ, các chuyên gia tư vấn cai nghiện thuốc lá.

Chế độ ăn uống không khoa học

Một số nghiên cứu đã cho thấy khi cơ thể thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết như vitamin C, vitamin E, vitamin A, vitamin B3, vitamin B6, vitamin B12, sắt, kẽm, selen,…  sẽ khiến da trở nên khô, nhăn nheo và kém rạng rỡ. Đồng thời, chế độ ăn có quá nhiều đường và carb tinh chế, làm phá hủy protein, khiến da lão hoá nhanh hơn bình thường.

Theo đó, bạn nên xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, lựa chọn thực phẩm cung cấp các chất chống oxy hóa từ bên trong như:

• Ăn nhiều trái cây và rau củ: Trái cây và rau củ là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa dồi dào. Các chất này giúp trung hòa các gốc tự do, những phân tử không ổn định có thể gây tổn thương cho da.
• Ăn nhiều protein nạc: Protein nạc giúp nuôi dưỡng da và khắc phục cấu trúc da yếu. Một số nguồn protein nạc tốt cho sức khỏe bao gồm thịt gà, thịt cá, đậu và các loại hạt.
• Hạn chế ăn đồ ăn nhanh, chế biến sẵn: Đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn thường chứa nhiều đường, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Những chất này có thể gây hại cho da và thúc đẩy quá trình lão hóa.
• Hạn chế uống rượu bia: Rượu bia có thể gây mất nước cho da, khiến da trở nên khô và nhăn nheo.

Sinh hoạt không lành mạnh

Thức khuya, thiếu ngủ, cơ thể sẽ không có đủ thời gian để thực hiện quá trình điều tiết và tái tạo da, khiến da trở nên khô, nhăn nheo và kém rạng rỡ. Ngoài ra, thiếu ngủ cũng có thể làm tăng sản xuất các gốc tự do, dẫn đến da bị chảy xệ và nhăn nheo.

Để giảm thiểu tác động của thiếu ngủ đối với làn da, bạn nên ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm. Bên cạnh đó, hãy tạo thói quen ngủ và thức dậy đúng giờ, tránh thức khuya và dậy sớm để cải thiện sức khỏe tổng thể và ngăn ngừa lão hóa sớm.

Chăm sóc da không đúng cách

Chăm sóc da không đúng cách là một trong những nguyên nhân gây lão hóa da sớm. Một số thói quen thường gặp gây lão hóa da sớm như: Không bôi kem chống nắng, không dưỡng ẩm, lựa chọn sữa rửa mặt và các sản phẩm tẩy tế bào chết quá mạnh.

Một số biện pháp chăm sóc da bạn nên biết:

• Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp: Lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da có thành phần lành tính và phù hợp với loại da của bạn.
• Hạn chế sử dụng mỹ phẩm: Chỉ sử dụng mỹ phẩm khi cần thiết và tẩy trang kỹ lưỡng trước khi đi ngủ.
• Tẩy tế bào chết đều đặn: Tẩy tế bào chết giúp loại bỏ tế bào da chết, giúp da thông thoáng và khỏe mạnh. Tuy nhiên, chỉ nên tẩy tế bào chết 1-2 lần/tuần.

Một số giải pháp chung khác để khắc phục và ngăn ngừa lão hóa da sớm

Để mang lại hiệu quả tốt nhất, bạn nên áp dụng song song những giải pháp dưới đây:

• Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày như tập thể dục, yoga,…  ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần. Điều này giúp tăng cường lưu thông máu và oxy đến da, giúp da khỏe mạnh và tươi trẻ.
• Liệu pháp tế bào gốc trong chăm sóc da là một phương pháp sử dụng tế bào gốc để cải thiện sức khỏe và vẻ ngoài của da. Tế bào gốc có thể được sử dụng để kích thích sản sinh collagen, elastin và các chất khác giúp da săn chắc, tươi trẻ. 

Dấu hiệu nếp nhăn, đồi mồi hoặc da khô chỉ là biểu hiện của lão hóa và nguyên nhân do quá trình oxy hóa bên trong cơ thể. Do vậy việc chống lão hóa cần được tiến hành can thiệp từ sâu bên trong và tác động ở bề mặt da.

Hiện nay, tại các quốc gia phát triển, điển hình là Nhật Bản, nhận thức chống lão hóa nói chung và lão hóa da nói riêng được ý thức từ sớm. Phụ nữ được hướng dẫn chăm sóc da từ nhỏ và độ tuổi 20 trở đi được khuyến cáo sử dụng các liệu pháp y học tái sinh để trẻ hóa da: Liệu pháp Exosomes, liệu pháp tế bào gốc hoặc sử dụng viên uống NMN…

Năm 2022, Học viện Y học Chống Lão hóa thế giới đánh giá liệu pháp tế bào gốc là đột phá y khoa vì giúp làm chậm quá trình lão hóa, cải thiện sức khỏe và tuổi thọ. Liệu pháp Các tế bào gốc được đưa vào cơ thể có thể sẽ tìm đến và khắc phục tổn thương bên trong cơ thể, trong đó có hiệu quả nhất định với tế bào da. Liệu pháp Exosomes có thể đưa trực tiếp bề mặt da giúp trẻ hóa toàn diện từ cấp độ tế bào.

Nhìn chung, việc chống lão hóa da cần giải pháp toàn diện, lâu dài. Bằng việc xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho da, bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, khói bụi ô nhiễm kết hợp với liệu pháp trẻ hóa toàn diện sẽ giúp bạn ngăn ngừa và làm chậm quá trình lão hóa da, giữ cho làn da luôn tươi trẻ, rạng rỡ.